Grevenbroekmuseum vzw

De economie in de jaren ‘50 en ‘60 in Achel en Hamont

Achelse dorpssmid Guillaume Van HoofIn het begin van de jaren ‘50 waren Achel en Hamont nog agrarische gemeenten. Ongeveer 30% van de gezinnen leefde volledig van de landbouw. Er waren in 1953 twee tractoren in Hamont en 127 paarden. Bij de volkstelling in 1947 telde men in Hamont 13 KMO’s , 9 handelszaken, 71 alleenstaande handarbeiders en 192 alleenstaande handelaars. In Achel gelijkaardig, met de abdij Achelse Kluis als grootste landbouwbedrijf in de regio.

Het straatbeeld was helemaal anders dan vandaag. De bedrijven lagen verspreid, een aantal lagen midden in de woonkernen. De smid werkte nog in een open werkplaats. De auto werd zelden gebruikt voor het woon-werkverkeer. Men ging met de bus, te voet of met de fiets naar het werk. Boeren met paard en kar waren nog heel gewoon in het straatbeeld. Er werd nog volop op straat geleefd, met name rond en in de vele kleine buurtwinkels en cafés. 

Kenmerkend voor de regio is de moeizame ontsluiting, door een gebrek aan interesse van de nationale overheid om hier te investeren in wegeninfrastructuur en openbaar vervoer. Typerend voor de jaren ‘50 is de afbouw van de treinverbindingen. Het station van Achel werd tot 1948 gebruikt voor reizigersvervoer en tot 1959 voor goederenvervoer. In 1962 werden de verlaten gebouwen gekocht door de gemeente. Zo ontstond het industrieterrein Heikant. Het station in Hamont sloot in 1957 voor reizigersvervoer. In de jaren ‘60 zouden ook in Hamont de eerste industriezones gevormd worden.

'De Melkboer' Achiel Claes uit AchelIn de jaren ‘50 waren het in Achel en Hamont vooral de oude bedrijven die voor werkgelegenheid zorgden. De meeste arbeiders en bedienden werkten in de zinkfabrieken in Budel-Dorplein en Overpelt, bij ‘de poeier’ (buskruit) in Kaulille en in de Philips- en DAF-fabrieken in Eindhoven. In de jaren ‘60 trekken de industrieterreinen grotere investeringen aan. In deze jaren zijn er ook lokale ondernemers die nieuwe bedrijven opstarten of die bestaande kleine ondernemingen uitbouwden tot forse bedrijven.

Naast de grotere bedrijven waren er ook talloze kleine zelfstandige ondernemingen, actief in de horeca, bouw, kleinhandel en ambachtelijke productie. Typisch voor de jaren ‘60 is ook de aanzet tot  schaalvergroting in diverse sectoren.

In 1965 werd de vijfdaagse werkweek van 45 uren in alle sectoren verplicht. In 1967 werd het aantal wettelijke vakantiedagen uitgebreid van 12 naar 18 dagen per jaar.

Grotere bedrijven

 Voorbeelden van handelszaken en kleine bedrijven