Gedenkplaat voor het Suffolk Regiment

Tijdens de Tweede Wereldoorlog, op 20 september 1944 in de ochtenduren, werd de gemeente Hamont bevrijd door het 1ste bataljon van het Britse Suffolk-Regiment. Op vrijdag 21 september 2001 werd deze gebeurtenis herdacht met een plechtigheid en de onthulling van een gedenkplaat aan het stadhuis van Hamont-Achel.

Brigadegeneraal Deller en Burgemeester Meeuwissen voor de onthulde gedenkplaat

 

Van Engelse zijde werd de plechtigheid bijgewoond door Kolonel Simon Porter van de Britse Ambassade, door veteranen van het Britse Suffolk-Regiment en een delegatie van hun huidige opvolgers, het Royal Anglian Regiment. Bij het Suffolk-Regiment bevonden zich veteranen zoals Brigadegeneraal Deller, Kolonel Patrick Macdonald, Majoor Stan Bullock, Kapitein Frank Matthews en soldaat Trefor Lewis.

Van Belgische zijde werd de plechtigheid bijgewoond door het Territoriale Regiment Lansiers Limburg, o.l.v. Luitenant-Kolonel Schaeken, door de regionale afdeling van de Nationale Strijdersbond van België o.l.v. de heer Mathieu Aerts, door het stadsbestuur van Hamont-Achel en door tal van vaderlandslievende verenigingen. Generaal-Majoor Herreweghe van de Belgische strijdkrachten had zich op het laatste moment laten verontschuldigen omwille van dringende activiteiten naar aanleiding van de gespannen internationale situatie.

 

 

Bevrijding

6 juni 1944 gaat de geschiedenis in als D-day. De geallieerden landden op de stranden van Normandië in Frankrijk. Sword-beach is het strand waar de Suffolks aan land zullen gaan. Tot medio augustus '44 wordt in het Normandische landschap verbeten strijd geleverd, om nadien vlot te kunnen doorstoten naar België. Brussel werd bevrijd op 3 september 1944.

21 september 1944 "Drie Duitsers gevangengenomen - stadswaag" IWM B101166 (beweeg muis over de foto)

De bevrijding van Hamont en andere Noord-Limburgse gemeenten moet in een ruimer perspectief gezien worden. De grootscheepse operatie heette Market Garden (Moestuin) en startte op 17 september '44. De troepen van de bevrijders zijn van de 3de Britse divisie.

Om Hamont en omstreken te bevrijden, diende er eerst een bruggenhoofd gebouwd te worden aan het kanaal in Kaulille. Op 19 september om 2 uur wordt een stormoverschrijding van het kanaal gerealiseerd door twee infanteriecompagnies van de Lincolns en de Ulster Rifles. Nadien kon het bruggenhoofd geslagen worden.
In de nacht van 19 op 20 september zuiverden de East Yorkshires het gebied van De Hork van vijandelijke tegenstand. Tegen 4:30 uur arriveerden de KOSB (King's Own Scottish Borderers) aan de Quatre Bras in Achel en stootten dan verder door naar het Achelse dorpscentrum.

Om 4 uur in de ochtend van 20 september '44 nam de 1ste Suffolk de aanval over van de East Yorkshires. Die ochtend was er hevige mist. De leidende secties van de Suffolks kwamen Hamont omstreeks 6 uur binnen via de Achterhoek (nu Bevrijdingsstraat).

 

In de Molenstraat botsten de Britse bevrijders op Duitse soldaten. Bij deze schermutseling stierf minstens één Duitse soldaat. Bij de Britse bevrijders waren drie gesneuvelden te betreuren. Van het Suffolk-Regiment waren dat de soldaten Leonard Hollis en Arthur Robinson. Hun namen staan vermeld op de gedenkplaat. Het derde slachtoffer was soldaat Kenneth Williams van het 3e Regiment Recce Corps.
Na de bevrijding van Hamont trokken de soldaten van het Suffolk-Regiment de grens over om achtereenvolgens Budel en Weert te bevrijden.

 

  21 september 1944: Tanks die infanterie vervoeren, trekken op naar de Nederlandse grens te Hamont (Foto B 10162 Imperial War Museum, Lambeth Road, London)

 

Rondleiding

Trefor Lewis uit Zuid-Wales tijdens een bezoek aan het Grevenbroek Museum

Op vrijdag 21 september 2001 brachten de Suffolk-veteranen een bezoek aan Hamont-Achel. In de namiddag was er eerst een rondrit per autobus voorzien, met een bezoek aan de replica van de draadversperring van de Eerste Wereldoorlog aan "Den Ezel" en aan de gedenkplaat voor twee gesneuvelden van de Royal Air Force aan de kapel van de Witteberg.
Daarna werd het museum Grevenbroek bezocht. In een van vitrines van het museum worden een aantal uitrustingsstukken tentoongesteld die de Suffolk-soldaten Trefor Lewis en John Nunns droegen tijdens de bevrijdingsdagen. In september 2000 had Trefor Lewis van het Suffolk-Regiment al zijn militaire eretekens aan het Hamont-Achelse museum geschonken.

 

 

 

 

Plechtigheid

Om 18:15 uur vertrok de optocht aan zaal De Posthoorn. De koninklijke harmonie Sint-Cecilia uit Hamont en de kransdragers, kinderen van het 6e leerjaar van de Bernard Kempschool en De Buitinge, brachten de Suffolk-veteranen naar het marktplein en het stadhuis. Na enkele toespraken werd de gedenkplaat onthuld door burgemeester Harrie Meeuwissen en Brigadegeneraal Deller van het Suffolk-Regiment.

Een emotioneel hoogtepunt van de plechtigheid was de bloemenhulde, na de onthulling van de gedenkplaat. Zestien kinderen brachten acht kransen aan die door de verschillende vertegenwoordigers van de vaderlandslievende verenigingen, de stad Hamont-Achel, de Britse ambassade, het Suffolk-Regiment, het Royal Anglian Regiment en door het inrichtend comité werden bekostigd. Na een kort gebed en het blazen van de "last post" werd de plechtigheid afgesloten.

Vier van de bevrijders uit het Suffolk-Regiment voor de gedenkplaat aan het stadhuis: v.l.n.r. John Nunns, Trefor Lewis, Douglas Edis en Frank Varley.

 

Receptie

Een receptie voor genodigden sloot het officiële gedeelte af. Indrukwekkend was hier de speciale huldiging van de tien aanwezige bevrijders van Hamont van het eerste uur. Deze moedige veteranen van het Suffolk-Regiment, allen rond de 80, kregen een zeer hartelijk applaus. Na de receptie bood het stadsbestuur nog een maaltijd aan aan de Engelse gasten. De reacties van de Suffolk-veteranen was unaniem: een dag om nooit te vergeten!

Deze veteranen waren er bij tijdens de eerste bevrijdingsdag te Hamont op 20 september 1944: v.l.n.r.: William Rowe, Luitenant John Perrett, Trefor Lewis, John Sears, Billy Edwards, Frank Varley, George Rayson, John Fenn, Doug Russell en Doug Edis

De onthulling van de gedenkplaat was een initiatief van de plaatselijke werkgroep Suffolk-Memorial, in nauwe samenwerking met heemkundekring De Goede Stede en met de actieve steun van het stadsbestuur van Hamont-Achel. De militaire ceremoniemeester was Adjudant-Majoor Jacques Bonami van het Territoriaal Regiment Lansiers.

De voorzitter van het Grevenbroek Museum, Adriaan Claassen+ (rechts) en kapitein James Ashton, gepensioneerd conservator van het RAF-Museum te Hendon bij Londen.

 

 2016 -Mr. Cecil Deller op bezoek in het Grevenbroekmuseum

21 september 2016

Cecil Deller uit het Britse Huntingdon, bij Cambridge, was amper 19 jaar toen hij getuige was van de landing op Sword Beach tijdens D-Day op 6 juni 1944. Na maanden strijd in Frankrijk kreeg het bataljon op 17 september 1944 het bevel om twee dagen later aan het kanaal bij St.-Huibrechts-Lille te ontplooien. De operatie Market-Garden was nog geheim maar de opdracht lag vast: zo snel mogelijk Hamont, Budel en Weert bevrijden. Dat ze daarin geslaagd zijn blijft permanent gegrift in het geheugen van de nu 91-jarige Cecil. De oorlog was helaas nog niet ten einde. Na de bevrijding van Nederland en Duitsland vertrok zijn bataljon naar Palestina waar hij tot 1946 verbleef. Cecil is op Kerstavond 2023 overleden.

2019 - Herdenking 75 jaar bevrijding in Hamont

 

www.friendsofthesuffolkregiment.org